- Giới thiệu về dự án
DỰ ÁN “NỐI DÀI TƯƠNG LAI” – Góp phần nâng cao năng lực và cơ hội việc làm của lao động di cư trong nước ( gọi tắt là PO).
1.2. Thời gian Dự án: 03 năm (2020 – 2023)
1.3. Tài trợ Dự án: Tổ chức Oxfam tại Việt nam
1.4. Đơn vị triển khai:
• Quản lý & thực hiện Dự án: Viện Phát triển Sức khoẻ Cộng đồng ÁNH SÁNG – LIGHT
• Phối hợp thực hiện:
– Trung tâm nghiên cứu Giới, Gia đình và phát triển cộng đồng – GFCD
– Trung tâm Nghiên cứu tư vấn công tác xã hội và Phát triển cộng đồng – SDRC
– Công đoàn khu công nghiệp Hải Phòng
– Công đoàn khu công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh: Khu công nghiệp Hiệp Thành, Quận 12, HCM
1.5. Địa bàn triển khai Dự án: – Hà Nội và một số doanh nghiệp trong các khu công nghiệp tại Hải Phòng, thành phố Hồ Chí Minh)
2. Mục tiêu Dự án:
Mục tiêu chung của dự án: Người di cư làm việc trong khu vực chính thức (doanh nghiệp) được hưởng lợi cả về kinh tế và xã hội từ những cải thiện chính sách và thực hành về điều kiện làm việc, thời giờ làm việc, mức lương tối thiểu… cũng như khả năng tiếp cận bình đẳng với các dịch vụ an sinh xã hội.
3. Một số hoạt động chính của Dự án:
3.1 Nhóm các hoạt động nhằm thực hiện đầu ra 1 của Dự án: Nâng cao năng lực của người lao động di cư:
- Tiến hành đánh giá nhanh về năng lực của một số thành viên là công nhân di cư về khả năng phân tích vấn đề, kiến thức về luật lao động và an sinh xã hội….
- Nâng cao năng lực cho đối tượng đích thông qua các hoạt động đào tạo và huấn luyện (bao gồm việc phát triển tài liệu đào tạo, nâng cao năng lực cho các thành viên nòng cốt…), hoạt động này sẽ được xây dựng dựa trên nhu cầu và năng lực thực tế của người tham gia…
- Tổ chức các cuộc họp định kỳ của các nhóm công nhân để thảo luận về các vấn đề của họ: Các hoạt động này sẽ giúp nâng cao nhận thức của người lao động, chia sẻ kiến thức về các vấn đề cụ thể cần có trước mắt và lâu dài, và thúc đẩy việc hợp tác chặt chẽ hơn để lấp đầy các khoảng trống giữa chính sách và thực hành về thực thi luật lao động và khả năng tiếp cận các dịch vụ an sinh xã hội cho công nhân là người lao động di cư.
- Tổ chức các cuộc họp thường xuyên giữa các nhóm công nhân và các tổ chức công đoàn để chia sẻ kinh nghiệm và lập kế hoạch chung: Đây cũng là không gian để người lao động thực hiện các hành động chung với tổ chức công đoàn để cùng giám sát người sử dụng lao động hoặc chính sách và thực hành của chính quyền địa phương và đối thoại với họ về những lỗ hổng của chính sách và thực hành. Hơn nữa, ở mỗi khu vực, các thành viên tích cực của các nhóm cũng sẽ thảo luận về các vấn đề chung của họ. Kết quả từ các cuộc họp của công nhân ở cấp địa phương sẽ được đưa lên cấp quốc gia trong các cuộc họp đối tác với sự tham gia của nhiều bên liên quan (Vụ Bình đẳng Giới, Cục việc làm, Cục bảo trợ….)
- Hỗ trợ sáng kiến của các nhóm công nhân, ví dụ như đánh giá nhu cầu, đào tạo, huấn luyện, tư vấn trợ giúp pháp lý đồng đẳng….: hoạt động này nhằm thúc đẩy khả năng khởi xướng ý tưởng mới về nâng cao năng lực và kết nối trong hoặc ngoài các doanh nghiệp tham gia dự án. Công nhân sẽ được đánh giá nhu cầu, được đào tạo để thu thập thông tin và viết đề xuất cho các sáng kiến của họ, và được đào tạo về kiến thức và kỹ năng để tiến hành các hoạt động của họ. Một quỹ nhỏ sẽ được trao cho các nhóm được trao giải để thúc đẩy các sáng kiến của họ. Mối liên kết giữa các nhóm công nhân trong các cuộc họp của họ sẽ tạo cơ hội trao đổi thông tin quan trọng, chia sẻ và học hỏi và phân tích chung.
- Trợ giúp pháp lý trực tuyến (trang web, facebook,) và qua đường dây nóng: Trợ giúp pháp lý sẽ được cung cấp cho người lao động di cư thông qua số đường dây nóng và hỗ trợ trực tuyến (trang web: laodongxanha.net, fanpage: xomdicư……).
- Thí điểm hoạt động của 1 số nhóm công nhân trong doanh nghiệp: hoạt động này là triển khai mô hình đại diện người lao động tại cơ sở doanh nghiệp (gọi tắt là WRO), để làm theo hướng dẫn trong Bộ luật Lao động mới ban hành. Dự án sẽ xác định các đại diện công nhân tiềm năng và đưa họ vào đánh giá nhu cầu và năng lực cũng như nâng cao năng lực liên tục.
3.2 Nhóm hoạt động nhằm thực hiện đầu ra 2: Tăng sự cam kết tuân thủ các tiêu chuẩn kinh doanh và xã hội của các chủ doanh nghiệp
- Thực hiện một phân tích bối cảnh để hiểu tình hình hiện tại, cơ hội và thách thức tác động đến các công ty (nhất là điện tử và dệt may) để họ tuân thủ các tiêu chuẩn lao động: nghiên cứu nhằm đánh giá nhận thức của các nhà lãnh đạo doanh nghiệp về các vấn đề kinh doanh và các vấn đề liên quan đến người lao động, đặc biệt là các tiêu chuẩn lao động trong hoạt động và chuỗi cung ứng của ngành may mặc và điện tử để xác định các cơ hội và thách thức trong quá trình làm việc với các công ty. Bằng cách áp dụng các hướng dẫn từ các nguyên tắc hướng dẫn của Liên Hợp Quốc về kinh doanh và lao động, các công ước của ILO, nghiên cứu sẽ xem xét các vấn đề lao động cơ bản, phân tích tiền lương, bao gồm khái niệm mức lương tối thiểu, giờ làm việc và trường hợp làm việc thêm giờ. Nghiên cứu cũng sẽ kiểm tra thực hành về sự đa dạng và thích ứng, hoà nhập của các nhãn hàng để đảm bảo quyền lợi của công nhân được bảo vệ, bất kể họ có là người địa phương hay từ nơi khác đến.
Những phát hiện cũng sẽ hướng dẫn lộ trình xây dựng năng lực cho lãnh đạo các doanh nghiệp về cách thực hiện đạo đức kinh doanh để phát triển kinh doanh bền vững, và giúp các công ty hiểu hơn về tầm quan trọng của đạo đức kinh doanh và đảm bảo cho người lao động trong hoạt động kinh doanh.
- Tài liệu hóa các bài học và kết quả đạt được của các công ty tuân thủ tốt các tiêu chuẩn, trên cơ sở các “điển hình tiên tiến” này sẽ chia sẻ rộng rãi với các công ty khác, các hiệp hội nghề nghiệp và các cơ quan chính phủ: qua đó ghi nhận những thách thức đang diễn ra, những bài học kinh nghiệm và quan trọng nhất là liên quan đến việc chú trọng quyền lợi của người lao động trong văn hóa của công ty , các chính sách và thực hành sẽ được ghi lại và chia sẻ với chính quyền địa phương và các nhà hoạch định chính sách trong các hội thảo phổ biến để khuyến khích các công ty khác học hỏi và lồng ghép trong kinh doanh
3.3 Nhóm hoạt động nhằm thực hiện đầu ra 3:
- Nâng cao năng lực của công đoàn, các tổ chức xã hội… trong quá trình tham gia hỗ trợ xây dựng và triển khai thực hiện chính sách về điều kiện lao động và tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản cho người lao động di cư trong nước và gia đình của họ.
- Các khóa đào tạo về phân tích giới và lồng ghép giới cho các nhà lãnh đạo CSO và các nhà lãnh đạo công nhân: Ít nhất hai khóa đào tạo được thiết kế riêng sẽ được thực hiện đối với các cán bộ kỹ thuật của CSO và các lãnh đạo của các nhóm công nhân. Hoạt động này nhằm xây dựng kiến thức và hiểu biết về các khái niệm giới, phân tích về giới và các kỹ năng lồng ghép giới cho các CSO và các nhà lãnh đạo nhóm công nhân. Khóa đào tạo bốn ngày đầu tiên sẽ được thiết kế để cung cấp các khái niệm về giới và kỹ năng phân tích về giới. Khóa đào tạo thứ hai sẽ là các kỹ năng lồng ghép giới trong kế hoạch làm việc. Việc huấn luyện tiếp theo sẽ được tiến hành sau mỗi khóa đào tạo để đảm bảo rằng người tham gia có thể áp dụng kiến thức và kỹ năng vào thực tế.
- Hoạt động đào tạo về WRO: Vì việc thí điểm mô hình WRO là mới với các tổ chức xã hội (CSO), do đó các thành viên sẽ được đào tạo về các kỹ năng và kiến thức cần thiết để hỗ trợ mô hình WRO ở cấp doanh nghiệp. Các WRO cũng thường tìm kiếm sự hỗ trợ kỹ thuật từ các chuyên gia và các tổ chức xã hội khác để tổ chức các cuộc đối thoại và đàm phán với các nhà tuyển dụng, do đó đây là cơ hội để các CSO hỗ trợ WRO. CSO đã được đào tạo có thể hỗ trợ các WRO khi cần. Bài học tích cực, các thực hành tốt điển hình sẽ được tổng hợp để tạo ra các tóm tắt chính sách và thực hành, sau đó sẽ được chia sẻ tại các cuộc họp với chính phủ và doanh nghiệp cũng như các bên liên quan.
- Xây dựng hướng dẫn về lồng ghép giới trong các tiêu chuẩn lao động và an sinh xã hội; Hoạt động này nhằm phát triển một hướng dẫn thực hành về việc thúc đẩy lồng ghép giới trong việc áp dụng các tiêu chuẩn lao động và an sinh xã hội. Hướng dẫn này sẽ được phát triển để giúp CSO và các nhà lãnh đạo nhóm có một tài liệu hướng dẫn để tạo điều kiện cho việc lồng ghép giới trong quá trình làm việc thường xuyên của họ. Phương pháp có sự tham gia sẽ được sử dụng để phát triển hướng dẫn này. Hướng dẫn dự thảo sẽ được phát triển bởi GFCD dựa trên các thông tin đầu vào và ý kiến của các CSO và các nhóm công nhân. Việc tham vấn sẽ được thực hiện với các cơ quan liên quan để cải thiện chất lượng của hướng dẫn
- Tổ chức các cuộc thảo luận thường xuyên của các nhóm làm việc CSO để thảo luận về các vấn đề trong dự án. Hoạt động này nhằm tăng cường trao đổi giữa LIGHT và các đối tác cùng tham gia Dự án cũng như các CSO làm việc kỹ thuật khác, thúc đẩy hiểu biết chung. Các cơ hội thảo luận thường xuyên này sẽ tạo điều kiện để một số thành viên của nhóm công nhân thay phiên nhau chia sẻ về các vấn đề thực tế của họ, trên cơ sở đó các CSO sẽ tư vấn, hỗ trợ để người lao động có thêm kiến thức, kỹ năng tự giải quyết vấn đề của mình, tăng khả năng tiếp cận với an sinh xã hội và cải thiện điều kiện làm việc tốt hơn.
3.4 Nhóm các hoạt động truyền thông nhằm cải thiện tiêu chuẩn lao động và tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản cho lao động di cư:
- Hoạt động gặp gỡ, hội thảo, họp thường kỳ với chính quyền địa phương và các nhà hoạch định chính sách ở cấp quốc gia nhằm cung cấp các thông tin, giúp các cơ quan quản lý hiểu rõ hơn về vấn đề thực hiện tiêu chuẩn lao động ở cấp công ty và tiếp cận các dịch vụ xã hội cho lao động di cư trong nước, dự án sẽ thu hút nhiều bên liên quan, CSO và đại diện của lao động di cư. Tại các cuộc họp này, những điển hình thực hành tốt của doanh nghiệp cũng sẽ được chia sẻ để các cơ quan quản lý nắm bắt và kịp thời biểu dương, nhân rộng. Trong các hoạt động này, đại diện công đoàn, viện nghiên cứu, các doanh nghiệp thực hành tốt và các cơ quan chính phủ ở nhiều cấp độ sẽ tăng cường hiểu biết chung về những thách thức mà người lao động di cư trong nước phải đối mặt về điều kiện lao động và tiếp cận các dịch vụ xã hội. Đặc biệt các hoạt động sẽ tập trung vào những gì đang vận hành tốt cũng như những thách thức, các bước thực tế và khả thi có thể được thực hiện để đảm bảo tốt hơn các quyền lợi của người lao động trong nước.
- Tài liệu hóa các quy trình thông qua các mô hình thí điểm của Dự án: Các quan sát, thông tin đầu vào và phát hiện chính từ quy trình thực hiện mô hình WRO, các câu chuyện thành công sẽ được LIGHT và các đối tác ghi nhận lại. Những bài học và thực hành tốt này sẽ được chia sẻ trong các cuộc họp giao ban hàng năm với các doanh nghiệp, với chính quyền địa phương và CSOs. Chiến lược này là rất quan trọng để đảm bảo vận động hiệu quả để thể chế hóa mô hình, để nó có thể được nhân rộng và nhận được sự hỗ trợ có liên quan từ chính quyền địa phương. Một số kinh nghiệm thành công cũng sẽ được chia sẻ ở các hội nghị khu vực.
- Một số hoạt động nghiên cứu, chia sẻ kết quả: Các bài học liên quan từ các cuộc họp nhóm công nhân và các cuộc đối thoại đa bên liên quan sẽ cung cấp các nghiên cứu tiềm năng về các khoảng trống giữa các chính sách và thực hành, các kết quả sẽ được tổng hợp để đưa ra chia sẻ cũng như là đầu vào cho các cuộc thảo luận chính sách.
- Tài liệu hóa những câu chuyện của con người về điều kiện làm việc và cuộc sống của những người lao động khu vực chính thức để cung cấp thông tin cho các cuộc thảo luận chính sách và truyền thông.
- Chia sẻ mộtt số kinh nghiệm thực tế về cải thiện điều kiện lao động, chính sách an sinh xã hội và khả năng tiếp cận của người lao động nhập cư đến các dịch vụ xã hội tại nơi đến cũng như tổ chức một số khoá tập huấn cho cán bộ truyền thông để hiểu đúng hơn về vấn đề này. Các thực hành tốt tại dianh nghiệp cũng như những kinh nghiệm tích cực từ dự án được ghi lại để chia sẻ và học hỏi rộng rãi.
